Είδαμε ότι η λεγόμενη «Δημιουργία» του Κόσμου και του Ανθρώπου στα δύο πρώτα κεφάλαια του Βιβλίου της Γένεσης αναφέρεται σε δύο διαφορετικές και πολύ απέχουσες χρονικά και ποιοτικά εκδηλώσεις της Ζωής, σε δύο διαφορετικούς Κύκλους ή Μανβαντάρα, όπως λέγονται στη σανσκριτική ορολογία, έπειτα από δύο αντίστοιχες περιόδους ανάπαυσης ή Πραλάγια.
Οι 7 Ημέρες της «Δημιουργίας» αντιστοιχούν σε τεράστιες χρονικές περιόδους. Για να δώσουμε μια ιδέα, ας δούμε τη γνωστή χρονολογία κατά την οποία δημιουργήθηκε ο Κόσμος, σύμφωνα με το στενό γράμμα της ακόμη στενότερης θεολογικής αντίληψης: το 4320 π.Χ.. Το νούμερο αυτό δεν είναι καθόλου πρωτότυπο, διότι απαντά και σε άλλες Κοσμογονίες. Μόνο που στην Εβραϊκή Γένεση του λείπουν μερικά μηδενικά. Στην Ινδική Φιλολογία που δεν κρύβει τόσο πολύ τα μυστικά της, ο αριθμός είναι: 4.320.000.000. Αυτός ο αριθμός γήινων ετών αποτελεί μία Ημέρα του Βράχμα (:Εκδηλωμένου Ηλιακού Συστήματος), μία Ημέρα από τα 100 Χρόνια του Βράχμα. Της Ημέρας έχει προηγηθεί μια ισόποση Νύχτα (Πραλάγια) και έπεται μια επόμενη κ.ο.κ..
Πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ετών χωρίζουν τον Πρώτο Αδάμ (τον Αδάμ-Κάδμο, που είναι καθαρό Φως) από τον Αδάμ της Σκόνης, τον σάρκινο Αδάμ.
Ας σημειώσουμε ότι στα σανσκριτικά η λέξη Ad -(ελληνικό Αδ-) σημαίνει πρώτος, πρωταρχικός.
Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τη Γένεση, θα δει ότι γίνεται λόγος για περισσότερους από δύο Αδάμ. Πολύ φυσικά, αφού ο Αδάμ είναι το συλλογικό όνομα της Ανθρωπότητας, και πάνω στη Γήινη Σφαίρα (στον παρόντα -4ο- Γύρο, ή Μεγάλο Χρονικό Κύκλο, Τέταρτο επί συνόλου 7, επομένως άλλων τριών που έπονται) θα γεννηθούν και θα πεθάνουν 7 Αδάμ ή Ανθρώπινες Φυλές (-με επτά υποφυλές η κάθε μία).
Τώρα βρισκόμαστε στον Τέταρτο Γύρο, στην Πέμπτη Φυλή που οδεύει στο τέλος της, ενώ ήδη έχουν αρχίσει να γεννιούνται πάνω στη σφαίρα μας, μονάδες της Έκτης Φυλής, διάσπαρτες σε όλο τον κόσμο.
Ο Αδάμ, ανδρόγυνος στην αρχή, χωρίζεται σε Άρρεν και Θήλυ στα μέσα της Τρίτης Φυλής, πριν από 18.000.000 χρόνια. Και τότε είναι, μετά το χωρισμό αυτό, που δέχεται το «μανασικό εμφύτευμα», δηλαδή προικίζεται με νου από τη συνεισφορά και θυσία ανώτερων Όντων -του «Προμηθέα», ή των Αγκνισβάττα της ινδικής φιλολογίας, αναφερόμενων και με πολλά άλλα ονόματα και συμβολισμούς στις διάφορες μυθολογίες. Τότε αποκτά ανθρώπινη λογική, κρίση, και διάκριση. Όμως η περίοδος της αθωότητας και της ανεμελιάς έχει πλέον τελειώσει.
Σ΄αυτό το σημείο υπεισέρχεται ο παράγων Δέντρο και Φίδι. Κατά κανόνα, αυτά τα δύο σύμβολα παρουσιάζονται, στις αρχικές τουλάχιστον αναπαραστάσεις, διαπλεκόμενα. Ας δούμε πρώτα το Δέντρο.
Με πολύ γενική έννοια, το Δέντρο συμβολίζει καθετί που έχει ζωή και ανάπτυξη. Υπ΄αυτή την έννοια, το Δέντρο της Ζωής και το Δέντρο της Γνώσης ταυτίζονται. Άλλωστε, η ανάπτυξη της Ζωής συνεπιφέρει και την ανάπτυξη της Γνώσης.
Το παγκόσμιο και πανάρχαιο σύμβολο του Δέντρου ταυτίστηκε πάντοτε με τη Ζωή και τη Γνώση επειδή υποβάλλει σχετικές ιδέες, όπως:
o Ρίζωμα
o Αύξηση, επέκταση
o Σταθερή θέση
o Παροχή οξυγόνου (οξυγόνο: πηγή ζωής)
o Σκιά, προστασία
o Ανθοφορία
o Καρποφορία
o Μεταμορφωτικές διαδικασίες
o Εναλλαγή Ζωής-Θανάτου
Αν και το Δέντρο απεικονίζει καθετί που έχει ζωή και ανάπτυξη, η κύρια υποκρυπτόμενη ιδέα είναι η ιδέα του Ανθρώπου -μακροκοσμικά και μικροκοσμικά.
Έτσι μπορεί να παριστάνει κατά περίπτωση το Κοσμικό Δέντρο, τον Μεγάλο Άνθρωπο των Ουρανών, το Ηλιακό Σύστημα είτε τον Πλανητικό Λόγο είτε το Ανθρώπινο Ον, τον Αδάμ οποιασδήποτε εξελικτικής βαθμίδας.
Ας θυμήσουμε μερικά Δέντρα από διάφορες παραδόσεις και κουλτούρες:
o Ασβάττα -το Ιερό Δέντρο των Ινδών
o Μπόντι -το Δέντρο του Βούδα
o Σεφιροθικό Δέντρο -της Καμπάλα
o Το Δέντρο του Παραδείσου -των Εβραίων
o Το Υγκντραζίλ -των Σκανδιναυών
Έχουμε όμως και το Αλχημικό Δέντρο, αλλά και το Δέντρο -Χριστός (συνήθως κλήμα, όπως ο Διόνυσος).
Αφθονούν τα συμβολικά Δέντρα και στην ελληνική Μυθολογία:
o Μελία -νύμφη (μάννα του Φορωνέα, αρχετυπικού ανθρώπου)
o Κύπρος, αρωματικό δέντρο που σχετίζεται με την Αφροδίτη
o Μύρρα, αρωματικό δέντρο (μάννα του Άδωνι)
o Δάφνη -νύμφη
o Δέντρο των Εσπερίδων
Το Δέντρο ως σύμβολο σχετίζεται με τις διαδικασίες της Ζωής και της Συνείδησης, και το πώς η Ζωή μεταλλάσσει τη συσσωρευόμενη Γνώση σε Σοφία. Γι΄αυτό το Δέντρο ονομάζεται συχνά Γνώση ή Σοφία.
Η ανάπτυξη του Δέντρου ακολουθεί τα στάδια: διακλάδωση -ανθοφορία -καρποφορία.
Η καρποφορία σημειώνει την πλήρη ανάπτυξη, την τελειότητα, δηλαδή τη Βουδική ή Χριστική Φύση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι καρποί του είναι χρυσοί (επισήμανση του πολύτιμου και του άφθαρτου), ή ότι καταπαύουν οριστικά την πείνα (: αφθονία, ικανοποίηση). Έτσι, λέγεται για το Δέντρο των Αλχημιστών: «Ο καρπός του είναι τέτοιος, που όποιος τον φάει, δεν πεινά ποτέ πια». Ακόμα οι καρποί του Αλχημικού Δέντρου «κάνουν τον γέρο νέο» (ανανέωση, αθανασία).
Ώστε το Δέντρο είναι δεμένο με τις έννοιες της Ζωής, της Νοημοσύνης, της Γνώσης, της Σοφίας, και της Αθανασίας.
Μέσα από την αναπτυξιακή διαδικασία, φτάνουμε στο
o Arbor Fructifera: Καρποφόρο Δέντρο. Χαρακτηρισμός του Χριστού («Εγώ ειμί η άμπελος…)
Ή στο
o Arbor mirabilis: Θαυμαστό Δέντρο, Δέντρο των θαυμάτων: ο Χριστός, ο Τέλειος Μύστης.
Και πράγματι οι Μυημένοι στην Υψηλή Σοφία αποκαλούνταν «Δέντρα». Υπήρχαν όμως και «Δέντρα» της αριστερής ατραπού, μαγγανευτές, γνώστες και χειριστές ορισμένων δυνάμεων της Φύσης για σκοτεινούς και ιδιοτελείς σκοπούς.
Σ΄αυτούς τους τελευταίους δεν είχε λάβει χώρα η Χριστική μεταμόρφωση, που μπορούμε να τη δείξουμε σχηματικά ως εξής:
Γραφικό σύμβολο του Δέντρου: Τ : το υπολογιστικό Ταυ, σύμβολο της κατώτερης φύσης.
Μεταμόρφωση του Τ(ΑΥ): Υ : Κούπα, το Ιερό Δισκοπότηρο, ξέχειλο από αγάπη και σοφία, προσφερόμενο στους «πεινώντες και διψώντες»: «Λάβετε, φάγετε… Πίετε εξ αυτού πάντες…».
Υ : το Arbor Mirabilis. Το θαύμα έχει συντελεστεί -η Ύλη έχει γίνει Φως. Ακόμη και λεκτικά: ΤΑΥ -> ΘΑΥ-ΜΑ (συνηθέστατη η μετάπτωση του Τ σε Θ, π.χ. θε-θαύμακα (παρακείμενος του θαυμάζω): τε-θαύμακα, θάπτω(θάβω), τάφος).
Η καταληκτική συλλαβή -μα (θαύ-μα) σημαίνει πάντα ένα αποτέλεσμα: όνο-μα, πράγ-μα, τάγ-μα κ.λ.π.).
Το αληθινό θαύμα είναι η μετάλλαξη του Τ σε Υ.
Το Δέντρο συχνά απεικονίζεται ανεστραμμένο -ένας πολύ χαρακτηριστικός και εύγλωττος συμβολισμός, που απαντά κυρίως στην ινδική και αλχημιστική παράδοση: Οι ρίζες βρίσκονται στον Ουρανό, ενώ ο κορμός και τα κλαδιά αναπτύσσονται προς τα κάτω. Με αυτήν την απεικόνιση επισημαίνεται το γεγονός ότι η Ρίζα της Ύπαρξης φύεται στα ανώτερα, αόρατα πεδία, και από εκεί η Ύπαρξη αναπτύσσεται προς τα κάτω, βυθιζόμενη όλο και πιο βαθιά στην ύλη, μέχρι τον κατώτατο υλικό κόσμο, τη σφαίρα μας.
Για να αποκτήσει κανείς την Αθανασία, πρέπει να ροκανίσει, να πριονίσει κλαδιά και κορμό, δηλαδή τη Ζωή στα κατώτερα πεδία ή κόσμους της σχετικότητας και της φθοράς, ώστε να επιστρέψει εκεί από όπου εκπορεύθηκε, στο Απόλυτο, στο Άπειρο, στην Άριζη Ρίζα, την Αιτία χωρίς Αιτία. Ο Προσκυνητής θα γυρίσει στην Ουράνια Πατρίδα. Το κέρδος από το μεγάλο ταξίδι, επίπονο, δύσκολο και επικίνδυνο, είναι ανεκτίμητο. Γιατί δεν είναι πια ο ανέμελος, τυφλός και ασυνείδητος Αδάμ της Εδέμ, αλλά ένα τελειωμένο, θεωμένο, υπεύθυνο και πλήρως συνειδητό Ον.
Η βρώση του καρπού του Δέντρου -Γνώσης του έδωσε πραγματικά τη δυνατότητα της Αθανασίας.
Συνοψίζοντας, λοιπόν, το Δέντρο είναι:
o Ο Ηλιακός Λόγος
o Ο Πλανητικός Λόγος
o Ο Πλανήτης, η Σφαίρα μας, η Γη
o Ό,τι έχει ζωή και ανάπτυξη γενικά
o Οι Ανώτεροι Ντυάνι ή Ντέβα
o Η Μυστική Γνώση ή Σοφία
o Οι Ιεροφάντες, Γνώστες του Καλού και του Κακού
Ας προσθέσουμε σ΄αυτούς τους συμβολισμούς και την κατώτατη ερμηνεία, το Δέντρο ως Τ απεικονίζει τα ανδρικά όργανα ως χορηγός ζωής.
Κάτι που μένει να εξετάσουμε είναι η έννοια του «απαγορευμένου καρπού». Γιατί είναι απαγορευμένη η βρώση του καρπού; Τι σημαίνει αυτή η απαγόρευση; Σε τι συνίσταται το «αμάρτημα» των Πρωτοπλάστων;