Προέκυψε το εξής ερώτημα: Γιατί στη Διδασκαλία άλλοτε χρησιμοποιείται η λέξη Σύμπαν και άλλοτε η λέξη Κόσμος; Στην αγγλική έκδοση επίσης άλλοτε Universe και άλλοτε η ελληνική Cosmos;

Κάποιος σκέφτηκε ότι η λέξη Κόσμος είναι ευρύτερη από τη λέξη Σύμπαν. Αυτή η ερμηνεία όμως δεν είναι σωστή, αφού η λέξη Σύμπαν περιέχει το Παν, οπότε δεν είναι δυνατόν να υπάρχει κάτι ευρύτερο. Η ιδέα ωστόσο του φίλου στηρίχτηκε στην παρατήρηση ότι στα δοσμένα κείμενα η λέξη Κόσμος (Cosmos) χρησιμοποιείται θα έλεγε κανείς με περισσότερο σεβασμό ή ίσως με κάποια προτίμηση, ή, εν πάσει περιπτώσει, σαν να μην ταυτίζονται οι δύο έννοιες.

Ας επιχειρήσουμε τώρα μια διαφορετική εξήγηση. Πρώτα απ΄όλα, θα δηλώσουμε ότι και οι δύο έννοιες είναι μεγαλειώδεις και ιερές. Η διαφορά συνίσταται στο εξής: Μέσα στη λέξη Κόσμος υπεισέρχεται η έννοια της δημιουργίας, της δόμησης, της ομορφιάς. Πράγματι, Κόσμος σημαίνει δόμηση, τάξη, αρμονία, κάλλος. Ενώ στην πραγματικότητα που ονομάζουμε Σύμπαν περιέχονται Κόσμοι, άπειρος Κόσμος, αλλά και το αντίθετό του –το χάος: η αταξία, η διάλυση, η αποδόμηση. Το Σύμπαν περιέχει τα πάντα, ενώ ο Κόσμος είναι αποτέλεσμα επιλογής των κατάλληλων στοιχείων, ώστε να εξασφαλιστεί ισορροπία, ομορφιά και λειτουργικότητα. Είναι έργο πανίσχυρης σκεπτοδημιουργίας, βουλητικής ενέργειας και σχεδιασμού των Μεγάλων Οντοτήτων που ονομάζουμε Κοσμικούς Δομητές. Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι κάθε Κόσμος είναι οριοθετημένος χωρικά και χρονικά. Επιπλέον, εξυπηρετεί και αποσκοπεί σε ορισμένη σκοποθεσία.

Θα πρέπει να έχει κανείς στο νου του ότι η λέξη Κόσμος χρησιμοποιείται με μία σχετικότητα. Έτσι, με την ίδια λέξη μπορεί να εννοείται ένας πλανήτης, ένα πλανητικό συγκρότημα, ένα ηλιακό σύστημα ή και ομάδα τέτοιων συστημάτων. Συνήθως στη Διδασκαλία χρησιμοποιείται με την έννοια μιας σφαίρας (πλανήτη) υλικής ή λεπτοφυούς.

Ο αναγνώστης των βιβλίων της Διδασκαλίας θα προσέξει ότι η λέξη που συζητάμε γράφεται άλλοτε με κεφαλαίο Κ (Κόσμος, Cosmos), και άλλοτε με μικρό (κόσμος). Στη δεύτερη περίπτωση χρησιμοποιείται με τη σημασία που της δίνει συνήθως η τρέχουσα ομιλία, δηλαδή της κοινωνίας, του περίγυρου, της κοινής γνώμης. Με άλλα λόγια, σημαίνει απλώς «οι άνθρωποι».

Μιλώντας γι΄αυτή τη σπουδαία λέξη, δεν θα μας διαφύγει ότι ο ίδιος ο άνθρωπος θεωρείται ότι αποτελεί έναν πλήρη κόσμο, αντανάκλαση ενός μεγαλύτερου εντός του οποίου υπάρχει και δρα. Έτσι, του αποδίδεται ο προσδιορισμός του μικρόκοσμου, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Υπ΄αυτή την έννοια, μικρόκοσμος μπορεί να θεωρηθεί κάθε ατομική μονάδα ύπαρξης, όπως ένα άτομο της ύλης.

Η σχετικότητα της λέξης Κόσμος-κόσμος, είναι επίσης φανερή στους γνωστούς όρους Μεγάκοσμος και Χιλιόκοσμος.

Ας κλείσουμε τη σημερινή κουβέντα μας με μια σημαντική επισήμανση. Η σπουδαιότητα του Κόσμου είναι προφανής, αφού είναι η κατοικία αμέτρητων πλασμάτων. Δεν φαίνεται όμως να είναι καθόλου προφανές στους ανθρώπους το γεγονός ότι κανένας Κόσμος δεν είναι άτρωτος, τουλάχιστον κανένας Κόσμος του φυσικού και του αστρικού πεδίου. Κάθε μέρα, ίσως κάθε στιγμή, Κόσμοι καταστρέφονται μέσα στο αχανές Σύμπαν.

Από τι κινδυνεύει ένας Κόσμος; Από το χάος, από τα αχαλίνωτα στοιχεία, από τα οποία απειλείται ανά πάσα ώρα. Και ποια είναι η δύναμη που εγκαλεί το χάος; Η ανθρώπινη δραστηριότητα, με προεξάρχουσα εκείνην της σκέψης. Η αποτυχία ενός Κόσμου είναι η αποτυχία της ανθρωπότητάς του. Δυστυχώς, αυτή είναι μια αλήθεια, την οποία ελάχιστοι αποδέχονται μαζί με τη συνακόλουθη ευθύνη. Αμέτρητοι αιώνες έχουν περάσει με την Πνευματική Ηγεσία του πλανήτη να υποδεικνύει τις αιτίες κάθε είδους δυστυχίας και συμφοράς. Όμως οι άνθρωποι προτιμούν το ρόλο του αθώου θύματος μιας άδικης μοίρας! Αλλά η Μοίρα- Κάρμα είναι ατομικό και συλλογικό δημιούργημα.

Πότε θα γίνουμε υπεύθυνοι; Πότε θα αγαπήσουμε τον Κόσμο, σε όλες του τις διαστάσεις; Πότε θα υπηρετήσουμε το Γενικό Καλό;

Η Άγκνι Γιόγκα διαμορφώνει μια κοσμική συνείδηση.