Με κάποιο αίσθημα λύπης αλλά χωρίς κανένα αίσθημα ενοχής αναγκαζόμαστε να προτάξουμε του σημερινού άρθρου μας τούτο το σημείωμα, για να διευκρινίσουμε μερικά πράγματα.
Ο λόγος για τον οποίο γράφονται αυτά τα άρθρα στην περίοδο εργασιών της ομάδας μας είναι πρώτα και κύρια για να υποκινήσουμε τη σκέψη, τη δική μας και όποιου τυχόν διαβάσει κάποιο απ΄αυτά. Τα θέματά μας προκύπτουν είτε από ερεθίσματα που παράγονται στις συζητήσεις των εβδομαδιαίων συναντήσεών μας, είτε από την επικαιρότητα, είτε μέσα από τη θεματολογία της Άγκνι Γιόγκα, αλλά σε κάθε περίπτωση φροντίζουμε να είναι πάντοτε στο πνεύμα αυτής της Διδασκαλίας.
Η πρόθεση των άρθρων είναι η διείσδυση σε οποιοδήποτε εξεταζόμενο θέμα, η καλύτερη κατανόησή του, η απλούστευσή του, η παρατήρηση και κάποιας άλλης οπτικής γωνίας, και τέλος η συνόψιση και εγγραφή του στη συνείδηση. Φυσικά, σ΄αυτή την απαρίθμηση δεν μπορούμε να παραλείψουμε το γόνιμο παράγοντα του προβληματισμού.
Τα άρθρα αυτά δεν στοχεύουν ΠΟΤΕ προσωπικά -κάτι τέτοιο θα ήταν ανάξιο- εντούτοις κάποια φράση ή θέση μπορεί να γίνει αισθητή από τον καθένα μας σαν στοχευμένο βέλος, κι αυτό είναι πολύ φυσικό επειδή ΟΛΟΙ ΜΑΣ έχουμε τα αδύνατα σημεία μας, και είναι αυτά που μας πονάνε στην πραγματικότητα και όχι η εκφρασμένη θέση. Όμως αυτό το αίσθημα όχι μόνο δεν είναι κακό αλλά, απεναντίας, είναι εποικοδομητικό.
Η γλώσσα των άρθρων μπορεί να είναι μερικές φορές αυστηρή, γιατί ακριβώς η ίδια η Διδασκαλία είναι αυστηρή -«η αυστηρότητα είναι δικαιοσύνη», λέει κάπου -αλλά ΠΑΝΤΟΤΕ η πρόθεσή της είναι ωφέλεια και ΠΟΤΕ βλάβη. Και πολύ περισσότερο για άτομα που αγωνίζονται και αγωνιούν πάνω στην πνευματική γραμμή. Κάτι τέτοιο θα ήταν εγκληματικό και αδιανόητο. Εντελώς απαράδεκτο.

Εξίσου όμως απαράδεκτο και ανυπόστατο είναι το να διανοηθεί κανείς ότι κάτι από τα γραφόμενα στοχεύει τον ίδιο προσωπικά και μάλιστα με κακή πρόθεση! Πίσω από μια τέτοια εκτίμηση, εντελώς άδικη όσο και παράλογη, ποιος μιλάει; Ποιος άλλος από το «εγώ», υπερφίαλο και θυμωμένο, που φαντασιώνεται ότι ένα άρθρο, που απευθύνεται σε ΟΛΟΥΣ, γράφτηκε με προσωπικές αιχμές. Και νιώθει θιγμένο. Όμως η Διδασκαλία της Άγκνι Γιόγκα αποδοκιμάζει την ευθιξία, και πολύ σωστά. Γιατί πίσω από την ευθιξία κρύβεται ο εγωισμός -και ας μην μπερδεύουμε την ευθιξία με την αξιοπρέπεια, γιατί αυτή η ταύτιση δείχνει επίσης εγωισμό.
Και να, πάλι μια εκδήλωση εγωισμού -η ευθιξία, το να νιώθουμε προσβεβλημένοι- που, περισσότερο ή λιγότερο μας αφορά όλους. Πρέπει να την προσέξουμε γιατί είναι κι αυτή ένα εμπόδιο στο δρόμο μας -και καθόλου από τα εμπόδια εκείνα που η Διδασκαλία αποκαλεί «ευλογημένα». Τα δεύτερα παράγουν περισσότερη πίεση, δηλαδή προσπάθεια, ενώ το πρώτο, η ευθιξία, αδρανοποιεί την ψυχική μας ενέργεια. Γιατί τι είναι ακριβώς αυτό που θίγεται; Απλούστατα, η ματαιοδοξία του μικρού μας εγώ!

Τελικά, ποιος μπορεί να αντέξει την αυστηρότητα της Διδασκαλίας, όχι μόνο της Άγκνι Γιόγκα αλλά κάθε πνευματικής Καθοδήγησης; Πόσοι μπορούμε να αντέξουμε τον καθρέφτη που βάζει μπροστά μας;
Οπωσδήποτε όμως, η εκλογή και η απόφαση είναι αποκλειστικά δική μας. Και σ΄αυτή την ευθύνη δεν πρόκειται να υπεισέλθει ΚΑΝΕΙΣ.

ΠΕΡΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Συχνά χρησιμοποιούμε τη φράση «η Διδασκαλία λέει…» Την ίδια στιγμή που εκφέρουμε τη φράση αυτή ξέρουμε ότι σε πολλούς ανθρώπους, κυρίως σε διανοούμενους τύπους, θα δημιουργήσει απωθητική αντίδραση, καθώς ο νους τους πηγαίνει στις αυθεντίες των σχολικών δασκάλων και σε από καθέδρας διδακτισμό που θέλει να επιβληθεί στο ακροατήριο ή στο αναγνωστικό κοινό.
Και βέβαια αυτό δεν ισχύει καθόλου. Πρώτα και κύρια, γιατί η Διδασκαλία όχι μόνο δεν ζητά να επιβληθεί σε κανέναν, αλλά, καταδικάζει απερίφραστα οποιαδήποτε πίεση πάνω στη συνείδηση κάποιου. Αρνιέται ακόμα, ως υποβιβαστική, κάθε διαφήμιση -και δεν συζητάμε καν την περίπτωση της προπαγάνδας.
Αυστηρά προειδοποιεί τους νεοφώτιστους οπαδούς της:
«Μην ψάχνετε για οπαδούς -αυτοί που είναι νάρθουν θάρθουν.»
«Αφήστε τα βιβλία (της Διδασκαλίας) στο σταυροδρόμι.» Όσοι πρέπει -λίγοι, πολύ λίγοι προς το παρόν -να τα βρουν, θα τα βρουν.
«Το να οδηγήσεις κάποιον στα πιστεύω σου με πειθώ ή με εξαναγκασμό, σημαίνει να δέσεις μια μυλόπετρα στο λαιμό σου.»
Επομένως, η Διδασκαλία δεν επιβάλλεται, ούτε διαφημίζεται, ούτε προπαγανδίζεται, ούτε καν προσπαθεί να πείσει. Κάθε τέτοιου είδους προσπάθεια υποβιβάζει και τον «δράστη» και αυτό που θέλει να εξυψώσει. Και αν θέλουμε να κοιτάξουμε καλά πίσω από τέτοιες ενέργειες, θα διακρίνουμε καθαρά δύο πράγματα: Το ένα είναι ότι ο ενεργών έτσι δεν γνωρίζει καλά ούτε τη Διδασκαλία ούτε την αξία και αξιοπρέπειά της. Το δεύτερο είναι ένα δυνατό εγώ που φωνάζει: «ΕΓΩ ξέρω. ΕΓΩ είμαι ανώτερος από σας. Ακούστε ΜΕ!»
Εδώ υπάρχει ανωριμότητα, ημιμάθεια, αυτοπροβολή και διδακτισμός -και ο διδακτισμός είναι πολύ απωθητική στάση.

Μια άλλη διαφορά της Διδασκαλίας από τη διδασκαλία είναι ότι η δεύτερη είναι γνώση από δεύτερο χέρι (και πολύ συχνά απέχει, λίγο ή πολύ, από την πραγματικότητα), ενώ η πρώτη είναι γνώση βιωμένη και επιβεβαιωμένη. Είναι έρευνα, πειραματισμός και ανακάλυψη που έρχεται μέσα από αμέτρητους αιώνες. Και έχοντας επίγνωση της αλήθειας της, δεν ενδιαφέρεται να αποδείξει το ύψος και τη μεγαλοσύνη της σε κανέναν. Το μόνο που επιδιώκει είναι να βοηθήσει όποιον αναζητά τους ίδιους στόχους. Προσφέρει τον μίτο της Αριάδνης σε όποιον επιθυμεί να βγει από το Λαβύρινθο της ζωής ή από το πλατωνικό σπήλαιο. Είναι έξοδος στο Φως.
Στην πραγματικότητα, η Διδασκαλία είναι Επιστήμη, ακριβής Γνώση. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι την αλήθεια μπορεί να τη διακρίνει μόνον η καρδιά, όχι ο εγκέφαλος. Και διαβάζοντας την Διδασκαλία έχεις την εντύπωση ότι σου βγάζει στην επιφάνεια γνώσεις θαμμένες στη συνείδηση, ή ότι σου διευκρινίζει πράγματα που ήταν μέσα σου θολά, ή πάλι ότι βάζει τα πράγματα σε μια σειρά που συμπληρώνουν ένα παζλ. Και κάθε φορά η καρδιά αναπηδά με ενθουσιασμό και ικανοποίηση, καθώς αναγνωρίζει μια αλήθεια, και χαίρεται και βγάζει φτερά.
Ο ανταποκριτικός κραδασμός της καρδιάς είναι το κριτήριο της εγκυρότητας της Διδασκαλίας. Κι έχοντας διαπιστώσει τη δύναμη και την ομορφιά της, μπορείς να δεχτείς και πληροφορίες , κυρίως ιστορικού, γεωλογικού, ανθρωπολογικού, κ.τ.λ. χαρακτήρα, τις οποίες δεν έχεις τη δυνατότητα να εξακριβώσεις από μόνος σου, και που συχνά έρχονται σε αντίθεση με την ακαδημαϊκή επιστήμη.
Η Διδασκαλία είναι Γιόγκα. Δεν είναι υποθέσεις, ούτε ανήκουστες δηλώσεις, ούτε προσπάθεια πειθούς. Είναι βιωμένη, ακριβής Γνώση, και καλεί σε βίωση και εμπειρία, και όχι σε απλή θεωρητική κατάρτιση. Αλλά η βίωση απαιτεί εφαρμογή των οδηγιών, των οδηγιών που δεν είναι παρά οι οδοδείκτες τους οποίους έχουν θέσει Εκείνοι που έχουν ήδη διανύσει το Δρόμο.
Ναι, βέβαια, πολλοί άνθρωποι απεχθάνονται γενικώς τις οδηγίες και τους οδηγούς, διότι αισθάνονται, ότι θίγεται η προσωπικότητά τους. Κι όμως οι ίδιοι άνθρωποι δεν έχουν κανένα πρόβλημα να χρησιμοποιούν ξεναγούς ή ταξιδιωτικούς χάρτες. Ούτε θα επιχειρούσαν να διασχίσουν μια ζούγκλα ή μια έρημο χωρίς οδηγό. Που είναι λοιπόν το πρόβλημά τους; Δεν επιθυμούν Οδηγίες και Οδηγούς σε ό,τι αφορά την πνευματική πορεία. Εντάξει. Αλλά μήπως η μοίρα του μοναχικού ταξιδιώτη στη ζούγκλα της Ύπαρξης είναι όμοια «με τη μοίρα ενός γατιού ριγμένου στη θάλασσα»;

Γιατί ενοχλείται κανείς από προσδιορισμούς όπως «Διδασκαλία» και «Διδάσκαλος»; Όμως έχει πάει σε σχολεία και σχολές όπου διδάχτηκε χρήσιμες γνώσεις, και στέλνει εκεί να φοιτήσουν και τα παιδιά του. Ποιο είναι συνεπώς το πρόβλημα; Μήπως κάποιοι θεωρούν ατιμωτικό να είναι μαθητές μετά την αποφοίτηση από το σχολείο ή και το πανεπιστήμιο; Τότε θα πρέπει να θεωρούν υποτιμητική και την άποψη του Σόλωνα «γηράσκω αεί διδασκόμενος» και την «δια βίου μάθηση» των Πυθαγορείων.
Ατιμωτικό και υποτιμητικό είναι να πάψει κανείς να μαθαίνει, και μάλιστα για τα μείζονα ζητήματα της Ύπαρξης. Και η μάθηση είναι λήψη πληροφορίας ή γνώσης που παίρνεις από κάποιον άλλο. Δεν πας ν΄ανακαλύψεις πάλι τον τροχό.
Και μήπως είναι τιμητικό και αντάξιο του ανθρώπου να μη στοχάζεται, να μην ερευνά για το νόημα της ύπαρξής του; Να διανύσει τον κύκλο της ζωής του με το κεφάλι στραμμένο μονίμως στη γη και χωρίς ποτέ να υψώσει το βλέμμα του στον ουρανό; Όχι μόνο δεν είναι αντάξιο του ανθρώπου, δεν είναι ούτε καν φυσιολογικό.

Η Διδασκαλία λοιπόν ή η Γιόγκα ή, να προτιμάτε, η Μεγάλη Γνώση της Ύπαρξης είναι πρωτίστως η τέχνη του σκέπτεσθαι. Είναι η Επιστήμη της Σκέψης πάνω απ΄όλα, γιατί η Σκέψη είναι η μεγαλύτερη δύναμη του σύμπαντος Κόσμου. Η σκέψη δημιουργεί, η σκέψη συντηρεί, η σκέψη καταστρέφει. Καθετί υπαρκτό είναι αποτέλεσμα σκέψης. Τα πάντα είναι σκέψη. Γι΄αυτό η καλλιέργεια της σκέψης είναι το σπουδαιότερο έργο της ζωής μας.

Λοιπόν αν ο όρος «Διδασκαλία» και «Διδάσκαλος» δεν αρέσει σε κάποιον, ας τον αντικαταστήσει με κάποιον της αρεσκείας του. Δεν είναι οι λέξεις και οι ονομασίες που έχουν σημασία, αλλά τα νοήματα. Εξάλλου, Εκείνοι που έδωσαν τις Διδασκαλίες δεν τις χαρακτήρισαν ως τέτοιες, οι ίδιοι οι αποδέκτες, οι άνθρωποι δηλαδή, χρησιμοποίησαν αυτή την ορολογία και μάλιστα από αρχαιότατες εποχές. Και, τελικά, η επίμαχη λέξη δεν είναι όμορφη και εκφραστική; Εκτός κι αν δεν θέλουμε να δεχτούμε ότι κάποιος μπορεί να ξέρει περισσότερα από μας!