Προ ημερών απεβίωσε ο Ούγκο Τσάβες. Ακούστηκαν πολλά και ποικίλα σχόλια από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Το επίθετο που κυριάρχησε ήταν ο προσδιορισμός «αμφιλεγόμενος». Αν το σκεφτείς καλά, δεν υπάρχει πρόσωπο ή ενέργεια που να μην μπορεί να δεχτεί αυτόν τον χαρακτηρισμό, αφού καθένας και καθετί αντιμετωπίζεται με διαφορετική οπτική, ανάλογα με το ποιος ή από που κοιτάζει.
Στην περίπτωση του Τσάβες, η εντύπωσή μας είναι ότι ο χαρακτηρισμός έκρυβε ένα υπονοούμενο, μια σκοπιμότητα. Η υποκείμενη ιδέα ήταν να αποφευχθεί ο σχηματισμός μιας θετικής εντύπωσης.
Ίσως διερωτηθεί κανείς: Τι τους νοιάζει τους μεγαλοκαναλάρχες και τα διάφορα διαπλεκόμενα συμφέροντα ένας ηγέτης της μακρινής Νότιας Αμερικής, ο οποίος μάλιστα έπαψε να είναι εν ζωή;
Λοιπόν, τους νοιάζει και πολύ μάλιστα αυτό που εκφράζει ο εν λόγω ηγέτης, η πολιτική του, η οποία είναι τελείως αντίθετη από εκείνο που υποστηρίζουν και προπαγανδίζουν οι κύριοι μιντιάρχες και ολιγάρχες. Αυτοί ακριβώς του προσάπτουν το «αμφί» για τους δικούς τους λόγους. Τι έχει μέσα του τούτο το «αμφί»; Κυρίως τον ισχυρισμό ότι ο Τσάβες ήταν ολίγον δικτάτορας.
Ήταν; Ένας λαοπρόβλητος και λαοφιλέστατος κυβερνήτης που έχει την αποδοχή και την εμπιστοσύνη του μεγαλύτερου, του συντριπτικά μεγαλύτερου, μέρους του λαού μπορεί να χαρακτηριστεί «δικτάτορας»; Και γιατί; Επειδή κυβέρνησε με πυγμή και αποφασιστικότητα διαφεντεύοντας τα συμφέροντα των κατατρεγμένων και αδικημένων πολιτών, οι οποίοι αποτελούσαν την πλατιά μάζα του λαού, και δεν υποτάχτηκε στα συμφέροντα των προνομιούχων;
Αν υπήρχαν αρκετοί τέτοιοι κυβερνήτες στον κόσμο, ο κόσμος δεν θα οδηγείτο στη σημερινή αθλιότητα και επικινδυνότητα. Μακάρι να είχε και η δική μας χώρα έναν τέτοιο ηγέτη αντί για τους προσκυνημένους και ανάξιους που τη διαφεντεύουν.
Και άλλοτε, στο παρελθόν, είχαμε μιλήσει για το θέμα της ηγεσίας και για τις ιδιότητες του αληθινού ηγέτη σύμφωνα με τη δική μας φιλοσοφία, δηλαδή τη φιλοσοφία της Ζωντανής Ηθικής, τόσο συγγενικής με εκείνη της Πλατωνικής Πολιτείας.
Ας θυμηθούμε την αναφορά στο βασικό σύμβολο του Ηγέτη. Σε εποχές παλιές, τόσο παλιές, που τώρα έχουν πια σβήσει από τη μνήμη της ανθρωπότητας, το σύμβολο του Ηγέτη ήταν η καρδιά. Και μόνο με την κατανόηση αυτού του συμβόλου έχεις αντιληφθεί την ουσία της Ηγεσίας. Και τόσο πιο πολύ όσο έχεις γνωρίσει και αποδεχθεί τις δηλώσεις της Ζωντανής Ηθικής σχετικά με την καρδιά.
Στη Διδασκαλία του Πυρός, η καρδιά κατέχει την κεντρική και δεσπόζουσα θέση. Δεν υπάρχει σχεδόν σελίδα μέσα στους τόμους της χωρίς αναφορά στην καρδιά. Κι ένας ολόκληρος τόμος έχει αφιερωθεί και ονοματιστεί από την καρδιά.
Η καρδιά θεωρείται η έδρα της συνείδησης στη Διδασκαλία της Ζωντανής Ηθικής και όχι ο εγκέφαλος. Ως εκ τούτου είναι το πλέον ζωτικό όργανο, ο Ήλιος του ανθρώπινου συστήματος. Το όργανο αυτό όμως, από το οποίο εξαρτάται όχι μόνον η ζωή, αλλά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της, δεν ανήκει πραγματικά στον ίδιο τον κομιστή της αλλά στο Σύμπαν. Είναι ένα συμπαντικό όργανο, το οποίο συνδέει τον φορέα της με καθετί υπαρκτό και με ολόκληρο τον Κόσμο.
Μια καρδιά ευαίσθητη, ανταποκριτική είναι το πιο πολύτιμο απόκτημα. Όσο πιο ευαίσθητη είναι μια καρδιά, τόσο πιο πολύ κατανοεί, και ως εκ τούτου παρωθεί σε ορθότερη δράση. Η καλλιεργημένη καρδιά μόνο μπορεί να αγαπάει με την αληθινή σημασία της λέξης -μιας λέξης τόσο κακοποιημένης και παρανοημένης όσο καμία άλλη. Μια τέτοια αγάπη νοιάζεται πραγματικά, είναι ολόκληρη μια προσφορά, μια θυσία. Καταλαβαίνει, διακρίνει, δίνει. Αυτή είναι η λειτουργία της καλλιεργημένης, ευαίσθητης καρδιάς.
Ο αληθινός Ηγέτης, επομένως, είναι κάτοχος μιας τέτοιας -τουλάχιστον σ΄ένα βαθμό- καρδιάς. Επειδή αγαπάει, θέλει να δώσει. Και η προσφορά του μπορεί να φτάσει ως την υπέρτατη θυσία. Η αγάπη τον ωθεί σε πράξεις και αποφάσεις γενναιότητας. Η κατανόηση και η διάκριση τον καθιστά υπηρέτη της Δικαιοσύνης, αλλά και οξυδερκή, ευρύθωρο, και διορατικό.
Σ΄αυτή την καρδιά του Ηγέτη δεν υπάρχει καθόλου χώρος για οπισθοβουλία, και η προδοσία είναι αδιανόητη. Η καρδιά του Ηγέτη είναι η δύναμή του και η εγγύηση του Καλού. Αν ποτέ χρειαστεί -και στη μάχη με το κακό κάποτε θα χρειαστεί- να λάβει σκληρές αποφάσεις, το κίνητρο δεν είναι ποτέ η σκληρότητα, αλλά η αδήριτη ανάγκη.

Τώρα, θα πει κανείς, τι συζητάμε; Ουτοπίες; Υπάρχουν τέτοια μεγέθη; Ισχυριζόμαστε πως υπήρξαν και πως θα μπορούσαν και τώρα να φανούν, αν τους ζητούσαμε πραγματικά. Και να, που σε κάποιες χώρες παρουσιάζονται ηγέτες που έχουν σ΄ένα βαθμό τις ηγετικές ιδιότητες, αλλά χρειάζονται να αναζητηθούν και να γίνουν αποδεκτοί.
Εμείς όμως είμασταν όλο τον καιρό ικανοποιημένοι με άθλιους καραγκιόζηδες, στους οποίους δίναμε την εξουσία, κι έτσι φτάσαμε στη σημερινή κατάντια. Φυσικά, το «εμείς» δεν αναφέρεται μόνο στη δική μας χώρα αλλά σε όλες σχεδόν τις χώρες. Είναι πραγματικά τρομακτικό να βλέπεις ποιοι κυβερνάνε τον κόσμο. Αισχρά, τρισάθλια υποκείμενα, που εμφορούνται από τις αντίθετες ακριβώς ιδιότητες από εκείνες που ανήκουν στον Ηγέτη. Πρόκειται για θεοσκότεινες προσωπικότητες. Ακόμη και η όψη τους φανερώνει το μαύρο υπόβαθρο.
Αν δεν αποτινάξουμε αυτή τη σκοτεινή παγκόσμια δικτατορία, αλίμονό μας. Πρέπει να κατανοήσουμε επιτέλους ότι εμείς τους δίνουμε δύναμη, κι εμείς μπορούμε να τους συντρίψουμε. Χρειάζεται όμως να βγούμε από το φόβο, την απάθεια και τη μοιρολατρεία, αλλά και από τον μικρόψυχο ατομικισμό.

Η στάση μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ενημέρωσή μας. Η εντολή σε όλες τις μεγάλες Διδασκαλίες είναι «Επαγρυπνείτε!». Ας είμαστε λοιπόν πολύ προσεκτικοί σε ό,τι αφορά τις πηγές της πληροφόρησής μας. Έχει λεχθεί πολύ ορθά ότι «η πληροφορία κυβερνά τον κόσμο». Πραγματικά, η πληροφορία τροφοδοτεί τη συνειδητότητά μας, και διαμορφώνει το χαρακτήρα μας -κατά συνέπεια και τη μοίρα μας: Ήθος ανθρώπου δαίμων -το ήθος φτιάχνει την τύχη του ανθρώπου. Πολύ σωστά το επισήμανε ο αρχαίος μας φιλόσοφος.
Τέλος πάντων, για να κλείσουμε τον κύκλο που έχουμε ανοίξει, θα θέλαμε να πούμε ότι ο Ούγκο Τσάβες υπήρξε ένας καλός κυβερνήτης για το λαό του, αγκαλιάζοντας τις πιο πλατιές και πιο αδικημένες μάζες. Φυσικά, οι προνομιούχοι έχουν δυσαρεστηθεί με τη φιλολαϊκή πολιτική του και μαζί με τους απανταχού ολιγάρχες εκφράζουν τις διαφωνίες τους στην εν λόγω πολιτική.
Πολλά ψιθυρίζονται, λέγονται και γράφονται ακόμη και για τον τρόπο που τον βρήκε η αρρώστια. Όμως είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις το μύθο από την ιστορία σε τέτοιες περιπτώσεις. Ας έχει καλό ταξίδι εκεί που πηγαίνει…