Σε περασμένα σημειώματα είπαμε αρκετά για τα σύμβολα του Δέντρου και του Φιδιού ή Δράκοντα.
Πράγματι, σε όλες τις μυθολογίες, η Ιερή, Μυστική Γνώση συμβολιζόταν με Δέντρο, το οποίο συχνά είχε «χρυσούς» ή «λαμπερούς» καρπούς, και τους καρπούς αυτούς φρουρούσαν άγρυπνοι δράκοντες -όπως π.χ. τα Χρυσά Μήλα των Εσπερίδων.
Άλλη μια εκδοχή των παραπάνω συμβόλων συναντάμε και στους μύθους που σχετίζονται με τον μεγάλο θεό της αρχαιότητας -όχι μόνο της ελληνικής- τον Δία. Τον Δία που μεταμορφώνεται σε φίδι για να ζευγαρώσει με τη Σεμέλη ή με την Περσεφόνη-Δήμητρα. Και τον οποίο ο ποιητής Βιργίλιος αποκαλεί «Μεγάλο Όφι».
Επίσης, ο μύθος λέει ότι η Ήρα χαρίζει στον Δία ένα Δέντρο με Χρυσούς Καρπούς κατά το γάμο τους. Μια παραλλαγή του επεισοδίου με τον Αδάμ και την Εύα.
Ποιος είναι ο Δίας, με τα πάμπολλα ονόματα, μορφές, και συζεύξεις;
Αυτή η θεότητα από μόνη της θα γέμιζε έναν χοντρό τόμο αφηγήσεων και ερμηνειών. Έτσι, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να δώσουμε μερικά δείγματα αποσυμβολισμού.
Στους αρχαιότερους μύθους το σύμβολο του Δία είναι υψηλότερο και πιο δυσπρόσιτο στους πολλούς. Η αρχαιότερη αναφορά βρίσκεται στους Ορφικούς. Ένας Ορφικός Ύμνος λέει:
« Ο Δίας είναι το πρώτο και το τελευταίο, το κεφάλι και τα άκρα, από αυτόν έχουν προκύψει όλα τα πράγματα… είναι η ψυχή όλων των πραγμάτων… είναι ο δημιουργός του σύμπαντος. Είναι τα πάντα, το πυρ, το νερό, η γη, ο αιθέρας, η γη και τα ουράνια, η Μήτις, ο κύριος αρχιτέκτονας…».
Κατά την ορφική θεώρηση λοιπόν ο Δίας αντιπροσωπεύει την Άγνωστη, Αναποκάλυπτη Αιτία και την εκπόρευσή της, τον Δημιουργό, δηλαδή τις νοήμονες δημιουργικές δυνάμεις που δημιουργούν όλα τα πράγματα.
Αργότερα, στους Πυθαγόρειους γίνεται η Τετρακτύς:
o Η Μονάδα
o o Η Δυάδα: Πνεύμα-Ύλη ή Πατέρας-Μητέρα
o o o Η Τριάδα: Πατέρας-Μητέρα-Γιος
o o o o Η κατώτερη Τετράδα
Η Μονάδα είναι η Πηγή, η αφηρημένη Αρχή. Η Δυάδα είναι η διπολική πρώτη Εκδήλωση στη Φύση. Η Τριάδα είναι Ζωή (Ύπαρξη) -Μορφή (Εμφάνιση) -Συνείδηση (Νοημοσύνη, Αντίληψη). Η Τετράδα είναι η τετραπλή έκφανση της μορφικής φύσης: νους, επιθυμία, πράνα (ζωή), σώμα, αλλά και τα 4 στοιχεία της Φύσης.
Ακόμη πιο μετά, οι Νεοπλατωνιστές εγκαταλείπουν τη Μονάδα, λόγω του αφηρημένου, δυσνόητου για τους πολλούς χαρακτήρα της, και ο Δίας μένει μια Τριάδα: Πατέρας -η δυναμικότητα, Υιός -η δύναμη σε πράξη, και Πνεύμα -ο νους.
Στην αρχαία σκέψη το φυσικό, η επιστήμη, και το μεταφυσικό, η ψυχολογία, συμπορεύονται αρμονικά, χωρίς σύγκρουση και αντιφάσεις. Γι΄αυτό και οι συμβολισμοί της έχουν πολλαπλή σήμανση: αστρονομική, αριθμητική, φυσική (που αφορά τα στοιχεία της φύσης, την ανθρωπολογία, τη γεωγραφία, κ.τ.λ.) αλλά και ψυχολογική -πνευματική.
Κρονίδης, Πατέρας Αιθέρας, Πατέρας θεών και ανθρώπων, Μέγας Όφις.
Είναι μερικοί από τους προσδιορισμούς αυτού του θεού. Ας δούμε κάποιες ερμηνείες των παραπάνω χαρακτηρισμών.
Κρονίδης ονομάζεται ο Δίας ως «γιος» του Κρόνου. Η σειρά στο γενεαλογικό δέντρο είναι: Ουρανός, Κρόνος, Δίας. Εδώ βλέπει κανείς πρώτα απ΄όλα μια επιστημονική αστρονομική γνώση των αρχαίων. Ο Ουρανός, ως πλανήτης, είναι πιο απομακρυσμένος σε σχέση με τους άλλους δύο από τον ήλιο. Και η ολοκλήρωση της τροχιάς του είναι ως εκ τούτου μεγαλύτερη. Δηλαδή ο Ουρανός, ως πλανήτης, είναι «μεγαλύτερος» ή «πατέρας» του Κρόνου λόγω απόστασης από τον ήλιο και συνακόλουθα έχει πολύ μεγαλύτερη τροχιά. (Η αρχαία επιστήμη γνώριζε ασφαλώς την ύπαρξη του πλανήτη Ουρανού, τον οποίο η νεότερη επιστήμη ανακάλυψε μόλις τον 18ο αιώνα). Ο Κρόνος πάλι είναι «πατέρας» του Δία (του πλανήτη) για τους ίδιους λόγους.
Αυτή είναι μια αστρονομική ερμηνεία. Υπάρχει και κοσμολογική που αφορά στάδια και καταστάσεις, όπου ο Ουρανός δηλώνει τον απόλυτο Χώρο ή Διάστημα, ο Κρόνος τον απόλυτο Χρόνο και ο Δίας την πρώτη εκδήλωση ή Λόγο. Τι σημαίνει «Λόγος»; Μια πρωταρχική δημιουργική δύναμη, που δεν είναι αφηρημένη αλλά ένα πλήθος, μια στρατιά ανώτερων Οντοτήτων υψηλής νοημοσύνης, που η φύση τους είναι φως.
Το ότι είναι Λόγος αποδεικνύει η διπλή του φύση, η δισεξουαλικότητά του. Επειδή αρχικά οι Λόγοι ήταν δισεξουαλικοί. Έτσι ο Δίας, ο Απόλλων, ο Όσιρις, κ.τ.λ. απεικονίζονται με τις δύο φύσεις. Ως Λόγος, ο Δίας γίνεται Πατέρας «θεών και ανθρώπων», γεννήτορας όλων των όντων.
Τι είναι λοιπόν αυτό που γεννάει όλα τα όντα, από τα ανώτερα ως τα πιο ταπεινά; Είναι ο Αιθέρας. Έτσι, ο Δίας χαρακτηρίζεται ως Πατέρας-Αιθέρας. Ο Αιθέρας είναι το στοιχείο που πληροί όλο το Διάστημα, το πανταχού παρόν και ζωοποιό. Για τους αρχαίους ο Αιθέρας ήταν το συμπαντικό Πυρ.
Φυσικά, ο Αιθέρας έχει 7 καταστάσεις, ανώτερες και κατώτερες. Ο Δίας Πατέρας-Αιθέρας εκπροσωπεί τη σύνθεση του Αιθέρα.
Ο κατώτερος Αιθέρας είναι το λεγόμενο Αστρικό Φως, απατηλό και χρήσιμο στη μαγεία (τη μαύρη) και τον μεντιουμισμό.
Ο Ανώτερος Αιθέρας είναι η Ακάσα, η Ουράνια Παρθένος και μητέρα κάθε μορφής και όντος. Είναι η θεία ψυχή του κατώτερου Αιθέρα, του Αστρικού Φωτός, ο οποίος αποτελεί το σώμα της θείας ψυχής, της Ακάσα. Αυτό το σώμα συνίσταται σε φωτεινά κύματα των κατώτερων πεδίων.
Ως πύρινο στοιχείο ο Δίας, και μάλιστα κοσμικού χαρακτήρα, ως το αγνό ουράνιο Φως, εύλογα αποκαλείται Μέγας Όφις.
Με τη μορφή του Όφεως σμίγει με τη Σεμέλη και γεννά τον Βάκχο. Επίσης, με αυτή τη μορφή ενώνεται με την Περσεφόνη ή τη Δήμητρα (κατ΄ουσίαν οι δύο αυτές είναι ένα και το αυτό -η μήτρα, το πρόπλασμα της Γης) και γεννά τον Ζαγρέα (Τσάκρα, Τροχός, η Γη).
Και ασφαλώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Όφις είναι το σύμβολο της Θείας Σοφίας, και κάθε ενσάρκωσης και εκπροσώπου της Θείας Σοφίας.
Ο Δίας όμως απεικονίζεται και ως Κριός, και επίσης ως Ταύρος. Στην περίπτωση αυτή απεικονίζει τον Ήλιο στα αντίστοιχα ζωδιακά σημεία. Και με αυτές τις μορφές λατρεύτηκε στις αντίστοιχες χρονικές περιόδους, όπως και οι άλλοι ηλιακοί Θεοί όλων των εθνών, όπως ο Μίθρας, ο Όσιρις, ο Ορμάζδ, ο Άχουρα Μάζντα, κ.α.
Ο Δίας εκπροσωπεί επίσης τα τέσσερα στοιχεία της Φύσης, κι έτσι αποκαλείται:
o Γήινος: Στοιχείο Γη. Βέβαια εκχωρεί την κυριαρχία αυτού του στοιχείου στον Πλούτωνα ή Άδη ή Αϊδωνέα, αλλά δεν πρόκειται παρά για ένα προσωπείο του.
o Θαλάσσιος: Στοιχείο Νερό. Την κυριαρχία επί του στοιχείου αυτού εκχωρεί στον Ποσειδώνα, άλλη όψη του Δία.
o Αστραφτερός, Φωτεινός: Στοιχείο Πυρ. Η κυριαρχία του δίνεται στον Ήφαιστο.
o Αέριος: Στοιχείο Αιθέρας. Κυρίαρχος ο Δίας. Αυτό το Στοιχείο είναι η σύνθεση όλων των άλλων στοιχείων και περιέχει όλα τα άλλα.
Στη Μυθολογία βλέπουμε τον Δία να ζευγαρώνει με πολλές θεές ή θνητές ή νύμφες. Ο κατάλογος είναι τόσο μακρύς που θα έφτιαχνε έναν τηλεφωνικό κατάλογο! Πρέπει όμως να κατανοηθεί ο συμβολικός χαρακτήρας αυτών των ενώσεων. Είναι πολύ φυσικό το Αιθερικό Διάστημα να ενώνεται με όλα τα στοιχεία ή τις δυνάμεις της Φύσης και όλες αυτές οι «σύζυγοι» είναι παράγοντες φυσικών διαδικασιών ή όψεις και ιδιότητες του ίδιου του Αιθέρα ή του συμπαντικού Πυρός. Επιπλέον, οι διάφορες σύντροφοι δεν είναι παρά διαφορετικές όψεις του Ενός Θηλυκού Στοιχείου.
Ας αναλύσουμε λίγο τώρα και το ίδιο το όνομα του υπό εξέταση συμβόλου, ή μάλλον τις εκφάνσεις αυτού του ονόματος:
Ζευς. Δίας. Ζην (ή Ζαν).
Jupiter (Γιούπιτερ): Λατινικό όνομα.
Ας αρχίσουμε με τη λατινική σημασία.
Ju -piter. Ju ή Jovis: αρχαίο λατινικό όνομα που σημαίνει Θεός, το πρώτο συνθετικό.
-piter: παραφθορά του σανσκριτικού pitri: πατέρας. Έτσι: Jupiter: Θεός πατέρας.
Ζευς ή Δίας.
Δίας είναι νεότερο όνομα, προερχόμενο από την αιτιατική του ονόματος Ζευς (Ζευς, του Διός, τον Δία κ.τ.λ.). Δηλαδή το όνομα αυτό έχει δύο γλωσσικές ρίζες: Ζευ-ς, και Δία-ς.
Το Δια- σημαίνει ενδιάμεσα, διαμέσου, το διάστημα.
Το Ζευ- (από σανσκριτική ρίζα Jug- ενώνω, εξ ου yoga: ένωση): ζεύξις (ένωση, σύνδεση), ζεύ-γνυμι: ενώνω, συνδέω.
Οπότε, Ζευς: το συνδετικό στοιχείο της ύπαρξης, ο Αιθέρας, το Κοσμικό Πυρ.
Ο Ζευς, υπ΄αυτή την έννοια είναι ο Γιόγκι, ο ασκών τη γιόγκα-ένωση.
Ζην (ή Ζαν)
Δεν χρειάζεται πολλή σκέψη για να δει κανείς τη σχέση της λέξης με το ζην (απαρέμφατο του ρήματος ζήω-ζω), τη Ζωή.
Υπάρχει ασφαλώς και η σκοτεινή όψη του συμβόλου μας, εκείνη που εκφράζει αδικία, σκληρότητα, μεροληψία, πανουργία, τυραννία, και κάθε είδους ελάττωμα. Αυτή η όψη απεικονίζει την ανθρώπινη προσωπικότητα με όλες της τις ατέλειες.
Συνοψίζοντας:
Ζευς – Δίας – Jupiter είναι κατά περίπτωση:
o Ο Αιθέρας, το Αιθερικό Διάστημα
o Το ουράνιο, συμπαντικό Πυρ ή Φως
o Η Ζωή
o Ο Δημιουργός -Λόγος
o Ο Πλανήτης Δίας
o Ο Ήλιος σε διάφορα Ζώδια
o Ο Όφις -Πυρ -Σοφία
o Η Γιόγκα. Ο Γιόγκι
o Η ανθρώπινη προσωπικότητα.